
กำเนิด“สามล้อถีบ”ที่“เลื่อน พงษ์โสภณ”ได้ไอเดียจากไมอามี่
รถสามล้อต้นแบบของนายเลื่อน ที่นั่งผู้โดยสารเป็นเก้าอี้ไม้ (ภาพจาก อเนก นาวิกมูล)
ยืนยันอีกครั้งว่านี่ไม่ใช่ข่าวขายหัว ที่มาของรถสามล้อบ้านเราที่นายเลื่อน พงษ์โสภณ ประดิษฐ์คิดค้นขึ้นนั้นได้แนวคิดมาจากเมืองไมอามี่ ประเทศสหรัฐอเมริกาจริงๆ รถสามล้อที่ว่านั้นไม่ใช่สามล้อติดเครื่องยนต์ หรือ “ตุ๊กตุ๊ก” ที่เห็นกันอยู่ในปัจจุบัน แต่เป็น “สามล้อถีบ” ที่ต้องอาศัยแรงงานเท้าของผู้ขับขี่ล้วนๆ
นายเลื่อน พงษ์โสภณ (ภาพจากอเนก นาวิกมูล)
ลำดับแรกเรามารู้จักผู้ประดิษฐ์กันก่อน นายเลื่อน พงษ์โสภณ (พ.ศ. 2441-2519) เป็นบุตรของขุนเชี่ยวหัสดิน (เถา) กับนางแฉ่ง เจ้าของกิจการโรงเลื่อย, ร้านขายเครื่องเรือน และเครื่องประดับบ้าน ขณะที่นายเลื่อนใกล้สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนนายร้อยทหารบกเกิดสงครามโลกครั้งที่ 1 ขึ้นทางยุโรป นายเลื่อนได้สมัครเป็นทหารอาสาไปรบที่ฝรั่งเศส ซึ่งทำให้มีโอกาสเรียนวิชาเครื่องยนต์
ประสบการณ์และความรู้ที่ได้จากการไปร่วมรบครั้งนั้น และการไปศึกษาการบินที่ สหรัฐอเมริกาในภายหลัง ประกอบกับนิสัยของนายเลื่อนเองที่เป็นคนหัวก้าวหน้า กล้าคิดกล้าทำ และเป็นนักสู้ที่ไม่ยอมแพ้อะไรง่ายๆ นายเลื่อนจึงเป็นผู้ “ริเริ่ม” สิ่งประดิษฐ์, กิจการ ฯลฯ หลายอย่างที่ยังไม่เคยมีมาก่อนขึ้นในเมืองไทย เช่น โรงเรียนสอนวิชาเครื่องยนต์, สามล้อ ฯลฯ
สำหรับการคิดประดิษฐ์ “สามล้อ” นั้น ประมาณ พ.ศ. 2475 นายเลื่อนทำงานอยู่ที่บริษัท เดินอากาศไทย ที่นครราชสีมาได้เห็น คนลากรถบรรทุกเป็นการใช้แรงงานคนที่น่าสังเวช จึงคิดว่าควรทำให้เกิดความสะดวกขึ้นได้อย่างไร แต่จะให้ติดเครื่องยนต์ในเวลานั้นคงเป็นเรื่องยาก แนวคิดเริมต้นนั้นสามล้อถีบนี้ ศ.แถบ นีละนิธิ กล่าวว่านายเลื่อนบอกท่านว่า “คิดมาจากรถสามล้อที่ใช้ในเมืองไมอามี่ ในสหรัฐอเมริกาสมัยนั้น”
แม้จะคิดได้ แต่กว่าจะจดทะเบียนเพื่อใช้งานจริงได้ก็ไม่ใช่ง่าย
เริ่มแรกนั้นนายเลื่อนออกแบบทำเป็น “รถข้างหน้า 2 ล้อ พ่วงท้าย 2 ล้อ แบบอินโดนีเซีย” แต่ไม่ได้รับอนุญาตให้จดทะเบียน จึงแก้เป็น “ข้างหน้า 2 ล้อ ข้างหลังล้อเดียว” ก็ยังไม่ผ่าน
ครั้งสุดท้ายก็แก้เป็น “ข้างหน้าล้อเดียว ข้างหลัง 2 ล้อ” เจ้าหน้าที่ให้ไปขอกับหลวงอดุลเดชจรัส อธิบดีกรมตำรวจ นายเลื่อนนำรถสามล้อไปสาธิตให้หลวงอดุลยฯ นั่งจากระทรวงถึงเสาชิงช้า (ไป-กลับ) ซึ่งก็ได้อนุญาตให้จดทะเบียน
การจดทะเบียนว่ายากแล้ว การทำตลาดยิ่งยากกว่า
เมื่อรถสามล้อจดทะเบียนได้ นายเลื่อนก็กลับไปโคราช นำรถสามล้อรุ่นแรก 3 คันที่จดทะเบียนให้คนเช่า แต่ไม่มีใครเช่า นายเลื่อนลางานมาถีบรถสามล้อโชว์ และเชิญชวนให้คนที่ผ่านไปมาทดลองนั่ง แต่ก็ไม่มีใครกล้านั่ง สุดท้ายนายเลื่อนจึงจ้างเด็กที่วิ่งตามดูอยู่นั้นนั่งรถสามล้อ เพื่อสร้างความมั่นใจให้แก่ผู้คน ซึ่งก็นับว่าได้ผลเริ่มมีคนมาเช่ารถสามล้อถีบ
ในฐานะผู้คิดค้นประดิษฐกรรม นายเลื่อนคงจะร่ำรวยจากกิจการสามล้อถีบเป็นแน่ แต่ความจริงคือ บรรดาคนเช่าหัวใสเอาสามล้อต้นแบบของนายเลื่อนไปก๊อปปี้ผลิต จนกระทั่งในกรุงเทพฯ ก็ยังมีสามล้อเกลื่อนเมือง
ข้อมูลจาก
อเนก นาวิกมูล, พ่อค้าไทยยุค 2480 เล่ม 1, สำนักพิมพ์แสงดาว พิมพ์ครั้งแรก 2557
เผยแพร่ครั้งแรกในระบบออนไลน์เมื่อวันที่ 26 มีนาคม 2563
Source: https://www.silpa-mag.com/history/article_47431
The post กำเนิด“สามล้อถีบ”ที่“เลื่อน พงษ์โสภณ”ได้ไอเดียจากไมอามี่ appeared first on Thailand News.
More Stories
“เจ้าจอมพิศว์” ในร.5 สตรีชาววังคนแรกๆในสยามที่ชอบเลี้ยงสุนัขเป็นชีวิตจิตใจ
“เจ้าจอมพิศว์” อีกหนึ่งเจ้าจอมในรัชกาลที่ 5 ที่น้อยคนจะรู้จัก นอกจากท่านจะเป็นผู้ถวายงานรับใช้ในพระราชสำนักฝ่ายในแล้ว ท่านยังเป็นคนที่ขึ้นชื่อเรื่ิองรักสัตว์มากคนหนึ่ง และเป็นบุคคลแรก ๆ ของไทยที่สั่งซื้อสัตว์พันธุ์แปลกใหม่เข้ามาเลี้ยงในสยาม “คุณพิศว์” เป็นธิดาของเจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) และท่านผู้หญิงเปลี่ยน ภาสกรวงศ์ (สกุลเดิมชูโต) เกิดเมื่อวันที่ 21 สิงหาคม พ.ศ. 2413 เมื่อครั้งอายุ 13 ปี ได้ติดตามบิดาที่เข้าไปรับราชการในพระราชสำนักเสมอ...
กำเนิดวัฒนธรรมพันปี เมื่อมนุษย์รู้จักดื่ม “ไวน์” แพร่หลายเข้าสู่ไทยเมื่อใด?
คนงานในฟาร์มสั่งถังในห้องเก็บไวน์ ระหว่างการเก็บเกี่ยวองุ่นในเมือง Champagne ในเดือนกันยายน ค.ศ. 1945 (Photo by – / AFP) มนุษย์รู้จักองุ่นมานานกว่าหมื่นปีที่แล้ว นำมาใช้ประโยช์หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นกินผลสด ตากแห้งเป็นลูกเกด คั้นเป็นน้ำองุ่นสำหรับดื่ม กระทั่งเรียนรู้นำองุ่นมาหมักจนเกิดเป็นเหล้าองุ่นหรือ “ไวน์” ต้นกำเนิดขององุ่นย้อนไปราว 9,000...
คอคอดกระ-โครงการอมตะนิรันดร์กาลตั้งแต่สมัยพระรายณ์ที่ไม่ได้ลงมือสักที
แผนที่ต้นแบบและแผนภูมิคอคอดกระ ฉบับนายเอดลองก์ วิศวกรชาวฝรั่งเศส ที่ได้รับพระบรมราชานุญาตให้สำรวจคอคอดกระอย่างเป็นทางการใน พ.ศ. 2424 โครงการขุดคอคอดกระ เพื่อเชื่อมทะเลอ่าวไทยกับทะเลอันดามัน เป็นหนึ่งในโครงการอมตะนิรันดร์กาล ที่มีความคิดที่จะสร้างครั้งแรกเมื่อ 300 กว่าปี ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาในแผ่นดินพระนารายณ์ แต่ก็ไม่มีความคืบหน้าได้มากกว่าการสำรวจ ที่จบลงด้วยการยุติ และล้มเลิก โครงการขุดคอคอดกระมีลำดับเหตุการณ์ดังนี้ สมัยกรุงศรีอยุธยา รัชกาลสมเด็จพระนารายณ์มหาราช (ครองราชย์ พ.ศ....
ทำไมเครื่องจักรกลการเกษตรที่ทดลองใช้ครั้งแรกสมัย ร. 5 ไม่เวิร์ค ?
รถไถ-คราดพลังไอน้ำ(ยังไม่ได้ต่อกับไถและคราด) ณ ทุ่งรังสิต สมัยรัชกาลที่ 5 พงศ. 2450 (ภาพจากหอจดหมายเหตุแห่งชาติ) การเปิดประเทศภายหลังการทำสนธิสัญญาเบาริ่ง ในสมัยรัชกาลที่ 4 ส่งผลให้การส่งออกสินค้าทางการเกษตรของไทยเพิ่มขึ้นมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในแง่การส่งออกข้าว เมื่อความต้องการมากขึ้น กระบวนการผลิตก็ต้องปรับเปลี่ยนให้สอดคล้องกัน จึงเริ่มปรากฏการทดลองนำเครื่องจักรกลการเกษตร เช่น เครื่องไถนา, เครื่องเกี่ยวข้าว ฯลฯ...
หลักฐานใหม่แย้งข้อมูลเก่า “เบื้องหลัง เบื้องลึก” ของสาเหตุการสร้าง พระบรมรูปทรงม้า ร.๕
รัชกาลที่ 5 เสด็จมาเป็นองค์ประธานในพิธีชักผ้าแพรคลุมเปิดพระบรมรูปทรงม้า เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน 2451 (ภาพจากสำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร) ที่มา ศิลปวัฒนธรรม ฉบับตุลาคม 2547 ผู้เขียน ไกรฤกษ์ นานา เผยแพร่ วันพฤหัสที่ 11 พฤศจิกายน...
แฟชั่นไว้หนวดของไทยมาจากไหน? เมื่อโกนทิ้งก็ไม่ดี ปล่อยไว้ก็ไม่ดี
พระยาอภัยสงคราม (ภาพจากหนังสือ “ประชุมภาพประวัติศาสตร์แผ่นดินพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว” โดย กรมศิลปากร จัดพิมพ์เมื่อ พ.ศ.๒๕๔๘) ผู้เขียน ดำ บ้านญวน เผยแพร่ วันศุกร์ที่ 5 พฤศจิกายน พ.ศ.2564 หนวด เป็นสัญลักษณ์ของความเป็นชายที่สำคัญอย่างหนึ่งไม่แพ้มัดกล้ามเนื้อและรูปร่างอันบึกบึน เพราะการไว้หนวดของผู้ชายนั้นเป็นการเสริมความคมเข้มของใบหน้าและสร้างเสน่ห์ได้อย่างดี การมีหนวดของผู้ชายยังเป็นการแสดงให้เห็นถึงความเป็นผู้ใหญ่ที่น่าเชื่อถือเกรงขามได้อีกด้วย แต่ที่มาของการไว้หนวดในไทยมาจากไหน? ท่ามกลางกระแสแฟชั่นของผู้ชายที่เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลานั้น...
การจัดการน้ำในเมืองโบราณของไทย ดูวิทยาการและคติเรื่องน้ำของคนในอดีต
ภาพวาดของชาวตะวันตกแสดงภาพกรุงศรีอยุธยาประมาณรัชกาลพระเจ้าปราสาททอง ในฤดูน้ำหลากที่น้ำท่วมพื้นที่โดบรอบ เหลือแต่เพียงเกาะเมือง “พายุดีเปรสชันบริเวณทะเลจีนใต้ตอนบน ได้ทวีกำลังแรงขึ้นเป็นพายุโซนร้อน… เคลื่อนขึ้นฝั่งบริเวณประเทศเวียดนาม ลักษณะดังกล่าวจะทำให้ประเทสไทยมีฝนตกหนัก ถึงหนักมาทั่วประเทศ พยากรณ์อากาศ 24 ชั่วโมงข้างหน้า ประเทศไทยจะมีฝนเพิ่มมากขึ้น กับมีฝนตกหนักบางแห่งบริเวณภาค… และฝนที่ตกสะสมอาจทำให้เกิดน้ำท่วมฉับพลัน และน้ำป่าไหลหลากได้ สำหรับชาวเรือบริเวณอันดามัน ทะเลมีคลื่นลมแรงความคลื่นสูงมากกว่า 2 เมตร เรือเล็กควรงดออกจากฝั่ง…”...
สยามสมัย ร.6 เคยมี “สมาคมลับ” ลักษณะเดียวกันกับกลุ่ม “ฟรีเมสัน”
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว องค์สภานายก กับสมาชิกจิตลดาสโมสร ถ่ายที่สวนสราญรมย์ราว พ.ศ. 2457 (ภาพจากหนังสือ เรื่องของเจ้าพระยามหิธร. ที่ระลึกในงานพระราชทานเพลิงศพเจ้าพระยามหิธร ณ วัดเทพศิรินทราวาส วันที่ 15 พฤศจิกายน 2499) [เอื้อเฟื้อภาพโดย ธงชัย ลิขิตพรสวรรค์] ผู้เขียน...
“สุโขทัยไม่ใช่ราชธานีแห่งแรก” : สุจิตต์ วงษ์เทศ
วัดมหาธาตุ อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ผู้เขียน สุจิตต์ วงษ์เทศ เผยแพร่ วันพฤหัสที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ.2564 สุโขทัย เป็นรัฐขนาดเล็กรัฐหนึ่ง มีดินแดนทางทิศใต้แค่เมืองพระบาง (นครสวรรค์) เท่านั้นดินแดนใต้ลงไปอีกเป็นของรัฐอยุธยาและรัฐสุพรรณภูมิ บริเวณคาบสมุทรเป็นของรัฐมลายูปัตตานี ฉะนั้นสุโขทัยจึงไม่ใช่ราชธานีแห่งแรกของไทย เพราะก่อนหน้านั้นมีรัฐหลายแห่ง และร่วมสมัยสุโขทัยก็มีรัฐอื่นๆ อีกหลายแห่งที่สำคัญคือรัฐอโยธยา-ละโว้ ที่ลุ่มน้ำเจ้าพระยาตอนล่าง...
คนไทยเห็น “จิงโจ้” ครั้งแรกเมื่อใด? ทำไม “แกงการู” ในไทยถึงเรียกว่า “จิงโจ้”?
ภาพจิงโจ้เกาะหัวเรือสำเภาจิตรกรรมลายรดน้ำในวัดโพธิ์ ที่มา ศิลปวัฒนธรรม ฉบับกุมภาพันธ์ 2525 ผู้เขียน เอนก นาวิกมูล เผยแพร่ วันพฤหัสที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ.2564 แกงการู ถูกบัญญัติว่าคือจิงโจ้ ในสมัยรัชกาลที่ 5 หลักฐานเก่าสุดเท่าที่ค้นได้ส่อให้เห็นว่า ตัวแกงการู ในภาษาอังกฤษ...
ข้าวมาบุญครอง ยี่ห้อข้าวสารบรรจุถุงรายแรกที่จำหน่ายในประเทศไทย
ข้าวสารบรรจุถุงในห้างสรรพสินค้าแห่งหนึ่งในกรุงเทพฯ เมื่อ พ.ศ. 2551 (AFP PHOTO/Pornchai KITTIWONGSAKUL) ก่อนปี 2527 การซื้อข้าวสารมาบริโภคโดยทั่วไปไม่ได้ซื้อกันเป็นถุงอย่างทุกวันนี้ ครอบครัวใหญ่ หรือร้านอาหารจะซื้อข้าวครั้งละกระสอบ หรือครึ่งกระสอบ (ข้าวสาร 1 กระสอบ หนัก 100 กิโลกรัม) ครอบครัวเล็กซื้อทีละถัง...
ก่อนมีน้ำแข็งในสยาม คนโบราณทำน้ำให้เย็นอย่างไร?
ล้อมวงดื่มเหล้า จิตรกรรมฝาผนังวิหารลายคำ วัดพระสิงห์วรมหาวิหาร อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ ก่อนที่น้ำแข็งจะเข้ามาสู่สยาม การทำให้น้ำเย็นนั้นไม่ได้ใช้วิธีซับซ้อนอะไร ชาวต่างชาติมีชื่อว่า เฟรดเดอริก อาร์เธอร์ นีล ที่เดินทางเข้ามาในสมัยรัชกาลที่ 3 บันทึกถึงการทำน้ำให้เย็น โดยเฉพาะจำพวกน้ำเมาอย่างแชมเปญ เขาบันทึกถึงเรื่องนี้ ขณะที่ได้รับเชิญไปงานเลี้ยงของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าฯ วิธีทำให้น้ำเย็นนี้ ใช้วิธีเดียวกับที่ทำในอินเดีย...