ติดตามผ่านช่อง : Siammongkol Youtube Channel

เครื่องเพชรของเจ้าจอมสดับ เจ้าจอมในรัชกาลที่ 5 กับการตั้งรพ.จุฬาลงกรณ์

เครื่องเพชรของเจ้าจอมสดับ เจ้าจอมในรัชกาลที่ 5 กับการตั้งรพ.จุฬาลงกรณ์

เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับ (ไม่ปรากฏแหล่งที่มา)

 

เพชร คืออัญมณีล้ำค่าซึ่งต่างเป็นที่หมายปองของหญิงสาวมาทุกยุคทุกสมัย ในหนังสือ “หอมติดกระดาน” ได้กล่าวถึงเครื่องประดับอัญมณีของเจ้านายฝ่ายในว่ามีการสวมใส่เครื่องประดับอัญมณีมีค่าต่าง ๆ ทั้ง เพชร ทับทิม บุษราคัม มรกต โกเมน นิล เพทาย มุกดาหาร และไพฑูรย์ สำหรับเพชรดูจะเป็นอัญมณีที่โดดเด่นเหนืออัญมณีชิ้นอื่น ๆ

ราชสำนักสยามโดยเฉพาะเจ้านายฝ่ายในต่างก็นิยมประดับอัญมณีมีค่า เพราะเชื่อว่าอัญมณีจะเสริมสวัสดิมงคลให้แก่ผู้สวมใส่ สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ก็ทรงมีเครื่องเพชรหลายชุด เช่น ชุดเพชรรูปกลม ชุดเพชรรูปกลมขนาดใหญ่ และชุดเพชรรูปน้ำหยด แต่เชื่อว่าทรงมีเครื่องเพชรมากกว่านี้แต่ไม่ได้บันทึกไว้เพราะเป็นเรื่องส่วนพระองค์ ดังที่พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ทรงบรรยายเรื่องเครื่องเพชรของพระอัยยิกา ครั้งประทับที่วังพญาไท ในหนังสือ เกิดวังปารุสก์ ความตอนหนึ่งว่า

“ถ้าจะเสด็จไปในงานใด ข้าหลวงจะต้องเอาเครื่องเพชรของท่านมาถวายทั้งหมดให้ทรงเลือก นอกจากเครื่องใหญ่จริง ๆ จึงไม่มีเก็บไว้ที่พญาไท เพราะเครื่องชุดใหญ่ ๆ นั้นเก็บรักษาไว้ที่ในพระบรมมหาราชวัง ถึงกระนั้นเครื่องเพชรย่อย ๆ ของท่านก็ดูคล้าย ๆ กับร้านขายเครื่องเพชรร้านใหญ่ในมหานครหลวงในยุโรป”

อย่างไรก็ตาม เจ้านายฝ่ายในพระองค์อื่น ๆ ต่างก็มีเครื่องประดับเพชรไว้สวมใส่เช่นกัน อาทิ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏฯ และเจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับ

หม่อมราชวงศ์สดับเข้าถวายตัวเป็นเจ้าจอมในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ รัชกาลที่ 5 เมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2449 ขณะมีอายุเพียง 16 ปี เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับเป็นที่โปรดปรานของรัชกาลที่ 5 ครั้นเมื่อพระองค์เสด็จนิวัตพระนครหลังเสด็จประพาสยุโรปครั้งที่ 2 เมื่อ พ.ศ. 2450 ได้พระราชทานเครื่องเพชรจำนวนมากให้เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับ ว่ากันว่าเหตุการณ์นี้ทำให้เกิดบรรยากาศ “วงซุบซิบ” ถึงตัวเจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับผู้เป็นที่โปรดปรานตั้งแต่เป็นวัยรุ่น

เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับ เจ้าจอมในสมัยรัชกาลที่ 5 (ไม่ปรากฏแหล่งที่มา)

เหตุผลที่รัชกาลที่ 5 พระราชทานเครื่องเพชรให้เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับนั้นทรงเห็นว่าพระองค์ท่านเจริญพระชนมพรรษมากแล้วขณะที่เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับชันษายังน้อย ทรงเป็นกังวลพระราชหฤทัยจึงฝากฝังให้พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ฯ ให้ช่วยดูแลอีกทอดหนึ่ง โดยมีพระราชดำริให้นำเครื่องเพชรไปฝากธนาคารเพื่อปล่อยให้คนเช่า ซึ่งจะเป็นช่องทางหารายได้เลี้ยงชีพให้เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับในอนาคต

ภายหลังรัชกาลที่ 5 เสด็จสวรรคต เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับเกิดปัญหาลำบากใจ ท่านตกเป็นที่เพ่งเล็ง เนื่องจากทรัพย์สมบัติของท่านคือเพชรนิลจินดาเครื่องประดับที่ได้รับพระราชทาน ซึ่งนั่นอาจเป็นสาเหตุให้ผู้คนหมายปองใช้เล่ห์กลต่าง ๆ เข้าหา

เมื่อพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 มีพระราชดำริจะสร้างโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับจึงถวายเครื่องเพชรชุดนี้ให้กับสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถฯ เพื่อไปขายให้ชาวต่างชาติแล้วนำเงินมาสมทบทุนก่อสร้างโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

 

อ้างอิง

ศันสนีย์ วีระศิลป์ชัย. (2551). หอมติดกระดาน. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: มติชน.

ฉัตรชัย ว่องกสิกรณ์. (2543, ตุลาคม). “รักสุดท้ายในรัชกาลที่ 5”. ศิลปวัฒนธรรม.  21(12):49-53.

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก เมื่อ 1 เมษายน พ.ศ. 2562

Source: https://www.silpa-mag.com/history/article_26093

The post เครื่องเพชรของเจ้าจอมสดับ เจ้าจอมในรัชกาลที่ 5 กับการตั้งรพ.จุฬาลงกรณ์ appeared first on Thailand News.