“แขกรัฐบาล” ที่เป็นทูตต่างประเทศ เดินทางเข้ามากรุงเทพฯ ในสมัยก่อนรัชกาลที่ 5 พำนักอยู่บริเวณไหน? ในสมัยรัชกาลที่ 1 ไม่มีการบันทึกถึงที่พำนักของทูตในกรุงเทพฯ ในสมัยรัชกาลที่ 2 “กาละลด มันแวนด์” ทูตโปรตุเกสจากมาเก๊า เดินทางเข้ามายังกรุงเทพฯ เมื่อ พ.ศ. 2361 ว่ามาพำนัก “อยู่ที่เรือนหน้าบ้านพระยาสุริยวงศ์มนตรี” ซึ่งมีลักษณะเป็นตึก พระยาสุริยวงศ์มนตรีผู้นี้ (ต่อมาภายหลัง) คือ สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) ต่อมา ใน พ.ศ....

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4   ในบรรดาราชสกุลต่างๆ ในราชวงศ์จักรี ราชสกุล “เสนีวงศ์ ณ อยุธยา” เป็นอีกหนึ่งกลุ่มที่รับราชการในราชสำนักและแวดวงทหารสืบต่อกันมายาวนานนับตั้งแต่ “หม่อมเจ้าแตง” พระสัมพันธวงศ์เธอ กรมหลวงเสนีบริรักษ์ ต้นราชสกุลเสนีวงศ์ ณ อยุธยา ขณะที่พระโอรสของกรมหลวงเสนีบริรักษ์ ที่มีเรื่องเล่าต่อมานั้นก็มีพระโอรสหลายองค์ที่ปรากฏในบันทึกเสมอ ต้นราชสกุลเสนีวงศ์ คือพระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแตง กรมหลวงเสนีบริรักษ์ เป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าทองอิน กรมพระราชวังบวรสถานพิมุข กับเจ้าครอกทองอยู่...

ปลูกข้าวยุคเรก ราว 3,000 ปีมาแล้ว ในภาพสีที่ผาหมอนน้อย อำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี   คนในสุวรรณภูมิ เรากิน “ข้าว” มาแล้วราว 7,000 ปีมาแล้วโดยเริ่มจาก “ข้าวป่า” ต่อก็เริ่มปลูกข้าวกินเอง ด้วยการลองผิดลองถูกมาไม่น้อยกว่า 5,000 ปี วิธีปลูกข้าวที่ทำกันอยู่ นักวิชาการทั่วโลกจำแนกตามลักษณะสังคมที่สูง (high land) ที่ต่ำ (low...

เรื่องมีการสลับตัวสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชจริงหรือไม่นี้ก็เป็นตอนที่เขียนยาก เพราะหลักฐานส่วนหนึ่งไม่สามารถระบุที่มาที่ไปได้ ทำให้ความน่าเชื่อถือลดน้อยลง และส่งผลให้ความถูกต้องของการเขียนบทความลดน้อยลงไปด้วย ประเด็น “การสลับตัวสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช” นี้ไม่มีการกล่าวไว้เลยในหลักฐานทางประวัติศาสตร์ชั้นต้นที่เป็นประวัติศาสตร์หลักของมาตรฐานสมัยกรุงธนบุรี คือ 1. พระราชพงศาวดารกรุงธนบุรีฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) [1] 2. พระราชพงศาวดารกรุงธนบุรีฉบับบริติชมิวเซียม [2] 3. พระราชพงศาวดารกรุงธนบุรีฉบับพิมพ์หมอบรัดเลย์ [3] 4. พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา [4] แม้ว่าหลักฐานทั้ง 3 ชิ้นหลังจะมีต้นกำเนิดจากหลักฐานชิ้นแรก [1]...

[ซ้าย] สมเด็จพระนโรดมบรมรามเทวาวตาร ทรงพระมหามงกุฏ ในพระหัตถ์ทรงพระแสงกระบี่ ซึ่งน่าจะเป็นสิ่งของที่ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานให้เมื่อครั้งอภิเษกสมเด็จพระหริรักษรามาอิศราธิบดี (พระองค์ด้วง) [กลาง] พระมหามงกุฎที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทาน สมเด็จพระนโรดมบรมรามเทวาวตารกษัตริย์กัมพูชาและเครื่องทรงพระเศียรพระเจ้ากรุงกัมพูชา ภาพถ่ายเก่าในสมัยอาณานิคมของฝรั่งเศส [ขวา] สมเด็จพระศรีสวัสดิ์ ทรงพระมหามงกุฎ (ภาพจาก ศิลปวัฒนธรรม, มิถุนายน 2558) ที่มา ศิลปวัฒนธรรม ฉบับมิถุนายน 2558 ผู้เขียน รศ. ดร....

กรุสมบัติ รัชกาลที่ 4 ในพระราชวังฟองเตนโบล มุมหนึ่งของมิวเซียมสยามใน “ซาลองยูเจนี” เมื่อ พ.ศ. 2547 (ภาพจากเอกสารแนะนำพระราชวังฟองเตนโบล เผยแพร่ในนิตยสาร ศิลปวัฒนธรรม, พฤษภาคม 2547 ที่มา ศิลปวัฒนธรรม ฉบับพฤษภาคม 2547 ผู้เขียน ไกรฤกษ์ นานา เผยแพร่ วันจันทร์ที่ 21 มีนาคม...

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้เซอร์จอห์น เบาริ่ง อัครราชทูตอังกฤษ เข้าเฝ้า (ภาพจิตรกรรมเทิดพระเกียรติกษัตริย์แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ วาดโดย นคร หุราพันธ์ ปัจจุบันแขวนอยู่ภายในอาคารรัฐสภา)   “แขกรัฐบาล” ที่เป็นทูตต่างประเทศ เดินทางเข้ามากรุงเทพฯ ในสมัยก่อนรัชกาลที่ 5 พำนักอยู่บริเวณไหน? ในสมัยรัชกาลที่ 1 ไม่มีการบันทึกถึงที่พำนักของทูตในกรุงเทพฯ ในสมัยรัชกาลที่ 2 “กาละลด มันแวนด์” ทูตโปรตุเกสจากมาเก๊า เดินทางเข้ามายังกรุงเทพฯ...

เผยเบื้องหลังจุดกำเนิดธุรกิจการค้าเก่าแก่จากย่านถนนทรงวาด เส้นทางผู้ประกอบการรุ่นใหม่ในอดีตของไทย สู่บริษัทเติบใหญ่ระดับสากล โครงสร้างพื้นฐานของหลายประเทศมีผู้ประกอบการระดับต่างๆ เป็นองค์ประกอบสำคัญที่ช่วยขับเคลื่อนสังคมในหลายมิติ สำหรับไทยแล้ว ในอดีตมีกิจการเก่าแก่ที่ก่อร่างสร้างตัวขึ้นมาจากผู้ประกอบการรุ่นใหม่ กระทั่งกลายมาเป็นบริษัทและเครือข่ายธุรกิจระดับนานาชาติ ธุรกิจเหล่านี้เป็นฟันเฟืองสำคัญต่อเศรษฐกิจของประเทศ แต่ก่อนหน้าเส้นทางอันนำมาสู่สถานะนี้ จุดกำเนิดของธุรกิจเก่าแก่หลายกลุ่มเริ่มต้นมาจากผู้ประกอบการในย่านการค้ายุคบุกเบิกสมัยแรกเริ่มกรุงรัตนโกสินทร์ที่คนปัจจุบันเรียกกันว่า “ย่านสำเพ็ง” พื้นที่สำเพ็งในอดีตเป็นทั้งย่านชุมชนที่อยู่อาศัยและเป็นย่านศูนย์กลางการค้าของกรุงเทพฯ ยุคแรกเริ่ม กระทั่งเกิด “ถนนทรงวาด” บนพื้นที่เดิมของสำเพ็งในภายหลัง ผู้ประกอบการหลายรายมาตั้งรกรากในบริเวณนี้ แม้ว่าหลายรายจะหันเหไปสู่กิจกรรมอื่นแล้ว ในอีกด้าน ยังมีผู้ประกอบการจำนวนไม่น้อยที่ยืนหยัดหรือสามารถพัฒนาตัวเองก้าวมาสู่ธุรกิจระดับประเทศ ไปจนถึงระดับนานาชาติได้ ธุรกิจเก่าแก่ที่เริ่มต้นเส้นทางจากพื้นที่ถนนทรงวาดนี้มีใครกันบ้าง ทำไมพวกเขาเติบโตและพัฒนาธุรกิจอย่างต่อเนื่อง ตามมาดูข้อมูลที่น่าสนใจจากซีรีส์ “ทรงวาดศตวรรษ” ตอนที่...