รามเกียรติ์ “พุทธ” ในวัดพระแก้ว ความรับรู้ที่มีต่อความหมายเชิงสัญลักษณ์ของจิตรกรรมภาพรามเกียรติ์รอบพระระเบียงวัดพระแก้ว ซึ่งวาดขึ้นตามบทพระราชนิพนธ์รามเกียรติ์ในรัชกาลที่ 1 ส่วนใหญ่มุ่งไปที่การเฉลิมพระเกียรติยศและแสดงพระบุญญาธิการของพระมหากษัตริย์ในฐานะที่ทรงเป็นองค์อวตารของพระนารายณ์ เพราะสอดคล้องกับทั้งตำแหน่งของวัดพระแก้วในฐานะพระอารามประจำพระบรมมหาราชวังทั้งการวาดภาพโดยอาศัยเค้าโครงจากบทพระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 1 รวมไปถึงงานศิลปกรรมในรัชกาลที่ 1 ก็เต็มไปด้วยภาพรามเกียรติ์ แต่การอธิบายดังกล่าวก็ยังไม่อาจคลายข้อสงสัยได้ว่าเหตุใดภาพรามเกียรติ์อันเป็นเรื่องราวของพระเป็นเจ้าในศาสนาพราหมณ์ จึงเป็นส่วนหนึ่งของงานประดับตกแต่งพระอารามในพุทธศาสนานิกายเถรวาท ซึ่งมีความเคร่งครัดในตัวบทพระอรรถกถาบาลีเป็นสรณะ นักวิชาการด้านพุทธศาสนศึกษาผู้เชี่ยวชาญเรื่องนิกายเถรวาทอุษาคเนย์อย่างฟรองซัว บิซอท (François Bizot) ศึกษาความหมายเชิงสัญลักษณ์ของภาพรามเกียรติ์รอบระเบียงคดของวัดพระแก้ว กรุงพนมเปญ ประเทศกัมพูชา ประกอบกับคัมภีร์ของศาสนาพราหมณ์และพุทธศาสนา รามายณะทั้งฉบับวาลมิกิและฉบับพื้นบ้านของอินเดีย รามเกียรติ์ทั้งฉบับหลวงและฉบับพื้นบ้านของกัมพูชา...

“…ตั้งแต่ข้าพเจ้าได้เห็นพระพุทธมานักแล้ว ไม่เคยรู้สึกว่าดูปลื้มใจจำเริญตาเท่าพระพุทธชินราชเลย…ถ้าพระพุทธชินราชยังคงอยู่ที่พิษณุโลกตราบใด เมืองพิษณุโลกจะเป็นเมืองที่ควรไปเที่ยวอยู่ตราบนั้น ถึงในเมืองพิษณุโลกจะไม่มีชิ้นอะไรเหลืออีกเลย ขอให้มีแต่พระพุทธชินราชเหลืออยู่แล้ว ยังคงจะอวดได้อยู่แล้ว ยังคงจะอวดได้อยู่เสมอว่ามีของควรดูควรชมอย่างยิ่งอย่างหนึ่งในเมืองเหนือหรือจะว่าในเมืองไทยทั้งหมดก็ว่าได้…” พระราชปรารภของ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ถึงความงามของพระพุทธชินราช จึงไม่น่าแปลกใจที่พระประธานในโบสถ์หรือวิหารทั่วไป มักจำลองแบบพระพุทธชินราชจำลอง วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร จังหวัดพิษณุโลก ไปประดิษฐาน และความงามนี้เอง พระมหากษัตริย์ไทยหลายพระองค์จึงเสด็จมาทรงสักการะ สมัยกรุงศรีอยุธยา หลังชนะศึกที่เมืองหงษาวดี สมเด็จพระนเรศวรมหาราช เสด็จพระราชดำเนินนมัสการพระพุทธชินราช และทรงเปลืองเครื่องต้น ทรงถวายเป็นสักการะบูชาพระพุทธชินราช ต่อมาในรัชกาล สมเด็จพระเอกาทศรศ เมื่อเสร็จศึกมอญเขมร พระองค์เสด็จพระราชดําเนินขึ้นไปนมัสการพระพุทธชินราช และรับสั่งให้นำทองนพคุณ เครื่องราชูปโภคมาแผ่เป็นทองปิดพระพุทธชินราช สมัยรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อครั้งทรงพระผนวชเป็นพระวชิรญาณภิกขุ...

พระที่นั่งอนันตสมาคม พระที่นั่งหินอ่อนองค์เดียวในสยาม พระที่นั่งอนันตสมาคม พระที่นั่งหินอ่อนองค์เดียวในประเทศไทย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นเพื่อใช้เป็นท้องพระโรงสำหรับพระราชวังดุสิต พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินมาทรงวางศิลาฤกษ์ เมื่อวันที่ ๑๑ พฤศจิกายน ๒๔๕๐ ซึ่งเป็นวันเดียวกับงานพิธีรัชมังคลาภิเษกสมโภชสิริราชสมบัติครบ ๔๐ ปีบริบูรณ์ของพระองค์ท่านโดยได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เขียนกระแสพระบรมราชโองการบรรจุในศิลาพระฤกษ์ด้วย เมื่อการก่อสร้างดำเนินไปได้ ๒ ปี พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคต พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ก่อสร้างจนแล้วเสร็จในปี พ.ศ. ๒๔๕๘ ใช้เวลาก่อสร้าง ๘ ปี...

โรงแรมโทรคาเดโร สถานบันเทิงยามค่ำคืนของกรุงเทพฯ (ภาพจาก วิลาส บุนนาค 1910-2000. กรุงเทพฯ, 2000 ใน “กรุงเทพฯ ยามราตรี” (สำนักพิมพ์มติชน, 2557) หน้า 6) ในหนังสือ กรุงเทพฯ ยามราตรี โดยวีระยุทธ ปีสาลี ได้ศึกษาประวัติศาสตร์สังคมของคนในกรุงเทพฯ ตั้งแต่รัชกาลที่ 5 ถึงสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยมีข้อเสนอว่ากรุงเทพฯ ได้เข้าสู่การเป็นเมืองกลางคืนอย่างเต็มตัวเมื่อทศวรรษ 2460 โดยการศึกษาได้อาศัยกรอบแนวคิดทางมานุษยวิทยาที่ศึกษากลางคืนในฐานะที่เป็นพรมแดน...