ลานหินสู่ประตูทางเข้าปราสาทนครวัด ภาพวาดลายเส้นโดยกิโอด์ จากรูปสเก๊ตช์ของมูโอต์ เมื่อไม่นานมานี้ มีผู้เผยแพร่ (ซ้ำ) บทความเสนอความเห็นว่า “คนสยาม” คือผู้สร้าง “นครวัด” ปราสาทขนาดมหึมาที่ปัจจุบันตั้งอยู่ในประเทศกัมพูชา โดยระบุว่า หลักฐานยืนยันข้ออ้างนี้ ปรากฏอยู่ในบันทึกของ “โจวต้ากวาน” ทูตชาวจีนที่เดินทางมาขอให้อาณาจักรกัมพูชาสมัยนั้นยอมเป็นรัฐบรรณาการของราชวงศ์หยวน สำหรับคนที่เคยอ่านบันทึกดังกล่าว ฟังแล้วอาจจะตกใจว่า “เฮ้ย! นี่เราอ่านตรงไหนตกหล่นไปรึเปล่า?” ลุงโจวแกไปเขียนไว้ตรงไหน? อะไรทำให้ผู้เสนอเชื่อเช่นนั้น? ด้วยเหตุที่ผู้เขียนเองอ่านภาษาจีนไม่ออก จึงขออนุญาตยกบางช่วงบางตอนจากฉบับแปลของ เฉลิม...

ความเชื่อในการบูชาภูเขาเป็นความเชื่อดั้งเดิมแต่โบราณ ธิดา สาระยา ได้อธิบายไว้ว่า การเคารพนับถือปราสาทพระวิหารสะท้อนถึงรากทางความเชื่อดั้งเดิมในการนับถือผี (Spiritual Worship) และความเชื่อเกี่ยวกับอำนาจเหนือธรรมชาติ (Animistic Belief) ที่ผนวกเข้ากับการนับถือพระศิวะในศาสนาพราหมณ์ ภูเขาที่เห็นเป็นที่ตั้งของปราสาทพระวิหาร ปลายด้านซ้ายมือเป็นหน้าผาตัดลงไปกล่าวคือ การนับถือผีบรรพบุรุษเป็นส่วนหนึ่งของความเชื่อในการบูชาผี คนโบราณเชื่อว่าชีวิตยังคงดำรงอยู่หลังความตาย จึงพยายามหาทางที่จะเชื่อมโยงติดต่อระหว่างผู้ที่ตายแล้วกับผู้ที่ยังมีชีวิต เพื่อให้พลังอำนาจของผู้ที่ตายไปแล้วโดยเฉพาะอย่างยิ่งบรรพบุรุษมาช่วยเหลือคุ้มครอง ดังเห็นได้จากการสร้างปราสาทของเขมรเพื่อบูชาบรรพบุรุษหรือการสถาปนาศิวลึงค์เพื่อเป็นตัวแทนของกษัตริย์ ส่วนความเชื่อเกี่ยวกับอำนาจเหนือธรรมชาติ เป็นความเชื่อที่เชื่อว่าสิ่งต่างๆ มีวิญญาณที่เป็นอำนาจเหนือธรรมชาติสิงสถิตอยู่ โดยสามารถดลบันดาลให้ความช่วยเหลือคุ้มครองมนุษย์ได้ อำนาจเหนือธรรมชาติเหล่านี้มาจากสิ่งที่มีอยู่โดยธรรมชาติและมีลักษณะที่โดดเด่นเป็นพิเศษ เช่น ป่าทึบ เขาใหญ่ ต้นไม้สูงอายุนาน และสิ่งที่ถูกสร้างขึ้นเป็นสัญลักษณ์ เช่น ก้อนหิน เนินดิน เป็นต้น...