สยามมงคล

ในสงครามความขัดแย้งระหว่างอาณาจักรอยุธยาในรัชสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ กับอาณาจักรล้านนาในรัชสมัยพระเจ้าติโลกราช ช่วงหนึ่งที่พระเจ้าติโลกราชยกกองทัพลงมาพิชิตเมืองสองแคว (พิษณุโลก) ไว้ในครอบครองแล้ว ยังได้ยกทัพลงมาเอา “เมืองปากยม” ที่อยู่ทางใต้ของเมืองสองแควอีกเมืองหนึ่ง “เมืองปากยม” ตั้งบนจุดยุทธศาสตร์สำคัญบนเส้นทางคมนาคมที่เชื่อมแม่น้ำน่านกับแม่น้ำยม และเป็นด้านหน้าป้องกันการโจมตีของกองทัพอยุธยาที่จะยกกองทัพขึ้นมาจากทิศใต้ “เมืองปากยม” นี้ตั้งอยู่ที่ใด? จากการศึกษาของ พิเศษ เจียจันทร์พงษ์ ในบทความ “ปากยม เมืองของคนรูปหล่อ” (ศิลปวัฒนธรรม ฉบับมกราคม 2540) พบจุดที่น่าจะเป็นที่ตั้งของเมือง “เมืองปากยม” ถึง 7 แห่ง...

ว่ากันว่ากระแสความเกลียดชัง ตลอดจนแผนการชิงพระราชสมบัติของพระเพทราชานั้น ฟอลคอนพอรู้เรื่องและพยายามหาหลักฐานยืนยันความผิดของพระเพทราชาแต่ไม่เป็นผล ฟอลคอนจึงหาแผนการดึงกำลังทหารฝรั่งเศสเพื่อไว้มาช่วยเหลือตนเองในเวลาจำเป็น เมื่อคณะทูตฝรั่งเศสชุดแรกจะเดินทางกลับ ฟอลคอนได้มีหนังสือลับมอบให้บาทหลวงตาชาร์ดนำไปให้บาทหลวงเดอ ลาเชส (De la Chaise) พระพี่เลี้ยงพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 กราบทูลให้พระองค์ทรงทราบ โดยมีความสรุปว่า ภาพประกอบเนื้อหา – ภาพวาด ฟอลคอน หรือพระยาวิไชยเยนทร์ขุนนางชาวกรีกที่มีอำนาจมากที่สุดคนหนึ่งในสมัยสมเด็จพระนารายณ์ฯขอให้พระเจ้าหลุยส์ที่ 14 ส่งลูกผู้ดีชาวฝรั่งเศสที่มีคุณสมบัติฉลาดเฉลียว เข้าใจวิธีการปกครองทั้งฝ่ายทหารและพลเรือน ไม่เย่อหยิ่ง ซื่อสัตย์สุจริต และรู้จักรักษาความลับ...

บทความนี้ต้องการ “แก้สงสัย” เบื้องต้นเกี่ยวกับ “พระเทพบิดร” หรือ “พระเชษฐบิดร” ที่เชื่อกันว่า เป็นเทวรูปหรือพระพุทธรูปทรงเครื่องซึ่งเคยประดิษฐานหรือยังคงประดิษฐานในวัดพุทไธสวรรย์ จ.พระนครศรีอยุธยา จนกระทั่งได้เชิญมาประดิษฐานยังพระบรมมหาราชวัง กรุงเทพมหานคร ในรัชกาลที่ 1 แต่ถูกยุบหลอมใหม่ กลายเป็นพระพุทธรูป โดยแยกนำเสนอเป็น 3 หัวข้อ เพื่อให้ง่ายต่อการทำความเข้าใจเบื้องต้น ก่อนจะเรียบเรียงเป็นบทความขนาดยาวเพื่อนำเสนอในโอกาสต่อไป ดังนี้ 1. พระเทพบิดรที่ปรางค์ประธานวัดพุทไธสวรรย์ 2. พระเทพบิดรกรุงเก่ามาจากไหน...

ลักษณะโดดเด่นประการหนึ่งของสมัยหลังอาญานิคมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ทุกวันนี้ คือการพยายามของชนชั้นปกครองที่จะ “ฟื้นฟูธรรมเนียมประเพณี” การฟื้นฟูนี้เป็นเสมือนการออกกำลังขุดหาอดีตเพื่อสืบหาจุดกำเนิดของรัฐชาติ เป็นผลจากความวิตกว่าธรรมเนียมประเพณีจะ “สูญหาย” ไปในกระบวนการพัฒนาและปรับประเทศให้ทันสมัย ความพยายามฟื้นฟูและอนุรักษ์ธรรมเนียมประเพณี หมายความว่าจะต้องมีคน (หรือองค์กรหน่วยงานราชการ) ตรวจสอบความแท้จริง (authenticity) ของธรรมเนียมประเพณีที่ฟื้นฟูแล้ว การรับรองความแท้จริงของธรรมเนียมประเพณี (หรือของอดีต) ต้องทำโดยผู้มีอำนาจหรือผู้ที่อ้างว่ามีอำนาจในการรับรองธรรมเนียมประเพณี ปัจจุบันนี้ ความแท้จริง (authenticity) มีความเกี่ยวข้องกับวาทกรรม (discourses) ด้านเอกลักษณ์ของชาติอย่างมาก เนื่องจากคุณค่าทางสัญลักษณ์และการพาณิชย์ของมรดกวัฒนธรรม มีคุณค่าด้านความหมายต่อโครงการสร้างชาติที่ดำเนินอยู่ในปัจจุบัน ประชาชนแต่ละสมัยจำเป็นต้องได้รับการศึกษาและปลูกฝังผ่านเรื่องเล่าของชาติ (narratives of nations) ซึ่งสำคัญต่อความทรงจำร่วมกัน (collective memories) ของทุกชุมชนในชาติ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติและอุทยานประวัติศาสตร์จัดแสดงสิ่งที่เก็บรวบรวมได้จากอดีต และประชาชนทั้งเด็กและผู้ใหญ่ต่างก็เดินทางไปเยี่ยมชมสถานที่สำคัญที่สุดของชาติตามเรื่องเล่า (narratives) ของชาติของตน การตามหาความแท้จริงของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เป็นโครงการของผู้นำประเทศพม่าสมัยหลังอาณานิคมเช่นเดียวกับผู้นำประเทศอื่นๆ...