หุ่นกระบอกเรื่องสามก๊ก ตอนโจโฉแตกทัพ (ภาพจากสูจิบัตรมูลนิธิจักรพันธุ์ โปษยกฤต)   ในวรรณกรรมสามก๊ก มีการทำศึกของทั้ง 3 ก๊ก หลายๆ ครั้ง แต่ครั้งสำคัญที่มีกล่าวถึงถึงมาก น่าจะต้องยกให้ “ศึกผาแดง” หรือ “ศึกเซ็กเพ็ก” หรือที่คนเราไทยคุ้นเคยว่า “ตอนโจโฉแตกทัพเรือ” เพราะเป็นศึกใหญ่ที่มีข้อคิดเห็นว่า นี้คือ จุดเริ่มของยุคสามก๊กในเวลาต่อมา เพราะเป็นศึกใหญ่ที่แสดงความรู้ ความสามารถทางตัวละครอย่าง “ขงเบ้ง” ที่กล่าวขวัญว่า...

“พรรคเสรีมนังคศิลา” ก่อตั้งโดยจอมพล ป. พิบูลสงคราม มีจุดมุ่งหมายเพื่อลงสมัครรับเลือกตั้งในการเลือกตั้งเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2500 ซึ่งจอมพล ป. ต้องการใช้พรรคการเมืองเป็นเครื่องมือสร้างความชอบธรรมให้แก่ตนเองเพื่อดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีต่อไป โดยพรรคเสรีมนังคศิลาถือเป็นพรรคการเมืองพรรคแรกของประเทศไทย (ที่มีกฎหมายรับรอง) และเป็นพรรคการเมืองพรรคแรกของประเทศไทยที่ถูกยุบด้วยเช่นกัน โดยภายหลังจากจอมพล ป. เดินทางเยือนต่างประเทศเป็นเวลากว่า 70 วัน เมื่อ พ.ศ. 2498 แล้วนั้น จอมพล ป. ได้เปลี่ยนแปลงนโยบายทางการเมืองครั้งสำคัญ คือให้มี “การฟื้นฟูประชาธิปไตย” ซึ่งได้สร้างบรรยากาศทางการเมืองให้ตื่นตัวอย่างมาก...

ตลาดนัดสนามหลวง เมื่อ พ.ศ. 2523 ภาพถ่ายโดยคุณเอนก นาวิกมูล วันเสาร์ ที่ 16 กุมภาพันธ์ 2523 ม้วนที่ 512 (จากหนังสือ วังบ้านฐานถิ่น โดยเอนก นาวิกมูล สำนักพิมพ์แสงดาว, 2542)   ‘ตลาด’ มีหลากหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็น ตลาดน้ำ ตลาดบก ตลาดสด...

‘เหรียญปราบฮ่อ’ เป็นเหรียญที่สร้างขึ้นเพื่อพระราชทานเป็นบำเหน็จให้กับผู้มีความชอบในการสงคราม นับเป็นเหรียญที่สร้างขึ้นมาเป็นครั้งแรกของเหรียญประเภทนี้ สงครามปราบฮ่อมีขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 ‘ฮ่อ’ พวกนี้ก็คือชาวจีนนั่นเอง แต่ในภาคเหนือนิยมเรียกว่าฮ่อ ขณะที่ภาคกลางอย่างกรุงเทพฯ นิยมเรียกว่าจีนไม่ก็เจ๊ก สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงอธิบายว่า เมื่อครั้งปราบฮ่อ พ.ศ. 2418 พระยามหาอำมาตยาธิบดี (ชื่น กัลยาณมิตร) ได้จับฮ่อส่งลงมากรุงเทพฯ ก็มีคนพูดกันว่า พระยามหาอำมาตย์จับชาวจีนมาหลอกว่าเป็นฮ่อ แต่ความจริงแล้วฮ่อก็คือจืนนั่นเอง ฮ่อที่มาสร้างความวุ่นวายในสยามนั้น เป็นชาวจีนที่ลุกขึ้นต่อต้านราชวงศ์ชิง เรียกว่า ‘กบฏไท่ผิง’ แต่ถูกราชสำนักชิงปราบปรามอย่างหนักจนถอยร่นเข้ามาบริเวณตอนใต้ของจีน เที่ยวซ่อนตัวตามป่าเขาและเข้าก่อเหตุความวุ่นวายในดินแดนสยาม ทั้งในส่วนลาว พวน...

ของขวัญ ของกำนัลจากต่างประเทศมีความสำคัญขึ้นอย่างมาก ในรัชกาลที่ 4 จนกลายเป็นธรรมเนียมใหม่ที่พระมหากษัตริย์และข้าราชบริพารราชสำนักได้รับมอบและมอบให้แก่กัน นอกจากนี้การพระราชทานของที่ระลึกหรือเครื่องราชบรรณาการยังมุ่งหมายที่จะแสดงความรู้จัก และแสดงความเป็นมิตรจากคนแปลกหน้า โดยพระมหากษัตริย์หรือผู้นำประเทศจากแดนไกลที่ไม่เคยรู้จักมักคุ้นกันมาก่อนเลย เพื่อผลประโยชน์ทางการเมืองและบ้านเมืองเป็นที่ตั้ง หาก “ค่านิยม” การพระราชทานของขวัญในรัชกาลที่ 5 เริ่มเปลี่ยนไปจากที่เคยมีมาข้างต้นอย่างไร ไกรฤกษ์ นานา เป็นผู้เขียนอธิบายไว้เป็นส่วนหนึ่งของ “ประวัติสาตร์นอกตำรา สยามรัฐตามทรรศนะโลกตะวันตก” (สนพ.มติชน) ดังนี้ “แต่ในสมัยรัชกาลที่ 5 ค่านิยมใหม่ในการพระราชทานของขวัญกลับเปลี่ยนไปจากการที่ ‘พระมหากษัตริย์’ ถวายให้ ‘พระมหากษัตริย์’ ด้วยกันเอง...

ภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องสามก๊ก พระวิหารเก๋ง วัดบวรนิเวศวิหาร   แม้เราท่านจะไม่เคยรับสินบน ใต้โต๊ะบนโต๊ะกับใคร แต่ในซีรีส์, หนังสือ ฯลฯ การจ่ายสินน้ำใจในทางไม่ค่อยถูกต้องเหล่านี้ ผู้มอบมักพูดเสมอว่า “ไม่มีใครรู้” หรืออย่างน้อยที่สุดก็ต้องพยายามไม่ให้มีใครรู้ เพื่อความปลอดภัยของทั้งสองฝ่าย แน่นอนว่าคงมีคนจำนวนหนึ่งปฏิเสธไม่รับสินบนดังกล่าว แต่ละคนปฏิเสธอย่างไรไม่ทราบได้ หากในประวัติศาสตร์บันทึกการคำปฏิเสธที่สั้นกระชับ นุ่มนวลชัดเจน สง่าผ่าเผย ของ “เอี้ยวจิ้น” ที่กล่าวว่า “ฟ้ารู้ ดินรู้ เจ้ารู้ เรารู้ ไยจึงกล่าวว่าไม่มีใครรู้?”...

หุ่นกระบอกเรื่องสามก๊ก ตอนโจโฉแตกทัพ (ภาพจากสูจิบัตรมูลนิธิจักรพันธุ์ โปษยกฤต)   ในวรรณกรรมสามก๊ก มีการทำศึกของทั้ง 3 ก๊ก หลายๆ ครั้ง แต่ครั้งสำคัญที่มีกล่าวถึงถึงมาก น่าจะต้องยกให้ “ศึกผาแดง” หรือ “ศึกเซ็กเพ็ก” หรือที่คนเราไทยคุ้นเคยว่า “ตอนโจโฉแตกทัพเรือ” เพราะเป็นศึกใหญ่ที่มีข้อคิดเห็นว่า นี้คือ จุดเริ่มของยุคสามก๊กในเวลาต่อมา เพราะเป็นศึกใหญ่ที่แสดงความรู้ ความสามารถทางตัวละครอย่าง “ขงเบ้ง” ที่กล่าวขวัญว่า...

“ตอแล” หรือ “ตอหลัง” เป็นเพิงผาหนึ่งของภูเขายะลา อยู่ในเขตหมู่ 2 บ้านกูเบ ตําบลยะลา อําเภอเมือง จังหวัดยะลา พื้นที่อยู่สูงจากพื้นราบประมาณ 50-60 เมตร มองจากตีนเขาขึ้นไปสามารถเห็นได้ชัดเจน เป็นเพิงผาที่มีพื้นราบกว้างประมาณ 10-12 เมตร ยาวประมาณ 18-20 เมตร ด้านหนึ่งจดหน้าผาสูงชัน และอีกด้านหนึ่งจดผนังหินปูน การเดินทางขึ้นสู่เพิ่งผา “ตอแล” ไม่ยากมากนัก ใช้ช่องทางเดินในป่าที่ไม่รกไต่ขึ้นไปจนถึงเพิงผา จุดนี้เองจะพบภาพเขียนสีแห่งใหม่ ผู้เขียนบทความเชื่อว่า...